KHK ile İlave Tedbir Uygulananlar için Son İtiraz Tarihi 11 Şubat 2021

Bilindiği üzere OHAL KHK’ları ile haklarında işlem tesis edilenler için kamu görevinden çıkarılma, öğrencilikle ilişiğin kesilmesi, kurumların kapatılması ve emekli personelin rütbelerinin sökülmesi işlemlerine karşı başvuru yolu getirilmiş ve OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu kurulmuştur. Bu komisyonun çalışma usulü 7075 sayılı Kanun ile düzenlenmiştir.
Bahse konu Kanunun ilk halinde, kişilerin sadece yukarıda yer verilen tedbirlere karşı OHAL Komisyonuna başvuruda bulunabileceği belirtilmiştir. Kanunun 2. Maddesinin 3. Fıkrası ile silah ruhsatlarının, gemi adamlığına ilişkin belgelerin, pilot lisanslarının ve pasaportların iptal edilmesi, kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından tahliye edilme, özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve çalışanı olarak görev alamama vb. kamu görevinden çıkarmaya bağlı ilave tedbirlere karşı OHAL Komisyonuna başvuru yolu kapatılmıştır.

Bu hususa ilişkin 7075 sayılı Kanunun 2. Maddesinin 3. Fıkrasında yer alan düzenleme hukuka aykırı bulunarak Anayasa Mahkemesinin 24/12/2019 tarihli ve E.:2018/74; K.:2019/92 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Bu sayede ilave tedbirlere karşı başvuru yolunu kapatan kanuni düzenleme ortadan kaldırılmıştır.

Daha sonra 7075 sayılı Kanuna 11/11/2020 tarihinde eklenen Geçici 4. Madde ile konu hakkında kanuni düzenleme yapılmış ve ilave tedbirlere karşı başvuru yolu getirilmiştir.

Khklar ile Getirilen İlave Tedbirler Nelerdir?

Bu konuda her kişi veya kurumun kendisi hakkında çıkarılan KHK’ya göz atması ve orada yer alan ilave tedbirleri tespit etmesi gerekmektedir. Anayasa Mahkemesinin 24/12/2019 tarihli ve E.:2018/74; K.:2019/92 sayılı kararında da aşağıda yer verilen tedbirler örnek verilmiştir.

Örneğin 672 sayılı KHK da rütbe ve/veya memuriyetlerinin alınması, yeniden kamu hizmetinde istihdam edilmemeleri, her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevlerinin sona ermiş sayılması, silah ruhsatlarının, gemi adamlığına ilişkin belgelerinin, pilot lisanslarının ve pasaportlarının iptal edilmesi, oturdukları kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından tahliye edilmeleri, özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve çalışanı olarak görev alamamaları gibi ilave tedbirlerin uygulanması öngörülmüştür.

Yine 675 sayılı KHK‘da ismine yer verilen resen emekliye sevk edilenler, kendi isteğiyle emekli olanlar veya meslekten veya devlet memurluğundan çıkarılanlar ile müstafi sayılanların rütbelerinin alınacağı belirtildikten sonra bu kişilerin görev yaptıkları teşkilata ve kamu görevlerine yeniden kabul edilmeyecekleri, doğrudan veya dolaylı görevlendirilemeyecekleri, uhdelerinde taşımış oldukları mesleki unvanları ve sıfatlarını kullanamayacakları, bu unvan ve sıfatlarına bağlı olarak sağlanan haklardan yararlanamayacakları, uhdelerinde bulunan her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevlerin de sona ermiş sayılacağı, silah ruhsatlarının, emekli polis kimliklerinin, gemi adamlığına ilişkin belgelerinin, pilot lisanslarının ve ilgili pasaport birimlerince pasaportlarının iptal edileceği, bu kişilerin özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve çalışanı olamayacakları hüküm altına alınmıştır.

Yine 677 sayılı KHK da yer alan dernekler ve basın yayın kuruluşlarının kapatılması öngörüldükten sonra kapatılan derneklere ve basın yayın kuruluşlarına ait olan taşınırlar ile her türlü mal varlığı, alacak ve haklar, belge ve evrakın Hazineye bedelsiz olarak devredilmesi; bunlara ait taşınmazların tapuda resen Hazine adına, her türlü kısıtlama ve taşınmaz yükünden ari olarak tescil edilmesi gibi ilave tedbirlerin uygulanması öngörülmüştür.

Tüm bu sayılan ilave tedbirlerinden hangileri kişiler ve kurumlara tatbik edildi ise tespit edilerek bunlara karşı yeniden başvuruda bulunmak mümkün hale gelmiştir.

İlave Tedbirlere Karşı Ne Zaman, Nereye ve Nasıl Başvurulacak?

7075 sayılı Kanuna 11/11/2020 tarihinde eklenen Geçici 4. Maddesinin ilgili hükümleri şunlardır;

(1) Bu Kanunun 2 nci maddesinde belirtilen işlemlere bağlı olarak olağanüstü hal kapsamında kabul edilen kanunlarda yer alan ilave tedbirlere karşı hakkında tedbir uygulanan kişi, kanuni temsilcisi ya da mirasçıları tarafından tedbiri uygulayan veya tedbirle ilgili olan kamu kurum ve kuruluşlarına bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde başvurulur. Kamu kurum ve kuruluşları, başvuru üzerine yapacağı inceleme sonucuna göre en geç altı ay içinde başvurunun reddine veya tedbirin kaldırılmasına karar verir. 15/7/1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanununun ek 7 nci maddesi hükmü saklıdır.

(2) Başvuruların incelenmesi ve sonuçlandırılması için kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde komisyon kurulabilir.
…
(7) Kamu kurum ve kuruluşlarının kararlarına karşı Hâkimler ve Savcılar Kurulunca belirlenecek Ankara idare mahkemelerinde iptal davası açılabilir.

(8) Bu madde uyarınca yetkili olmayan kamu kurum ve kuruluşuna yapılan başvurular yetkili olduğu değerlendirilen kamu kurum ve kuruluşuna gönderilir ve durum başvurana bildirilir.
…
Başvuru için maddenin yürürlüğe girdiği 11.11.2020 tarihinden itibaren 3 (üç) ay süre verildiği görülmektedir. Bu süre hak düşürücü bir süredir ve mutlaka uyulması gerekmektedir.

Diğer taraftan tedbiri uygulayan veya tedbirle ilgili olan kamu kurum ve kuruluşlarına başvurulabileceği belirtilmiştir.

Örneğin Pilotluk lisansı ve silah ruhsatı için eski kuruma başvurulabileceği gibi pasaportun iptali için Nüfus Müdürlüklerine başvurulabilecektir.

Yine de bu mercilerde yanlışlık yapılması halinde yetkili olmayan kamu kurum ve kuruluşuna yapılan başvuruların yetkili olduğu değerlendirilen kamu kurum ve kuruluşuna gönderilerek bu durumun başvurana bildirileceği hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca Pasaport Kanununun ek 7 nci maddesi hükmü kapsamındaki başvuru hakkı saklı tutulmuştur.
Başvurunun yazılı olarak yapılması gerekmektedir. İleride hak kayıplarına sebebiyet verilmemesi açısında kurumlara elden başvuru yapılması veya iadeli taahhütlü posta ile dilekçelerin gönderilmesi tavsiye edilmektedir.

Kaynak^[1]

Kaynak